ภาษาจีน

ภาษาจีนเป็นภาษารูปภาพ ไม่ใช้ภาษาสะกดผสมอักษรดังเช่นภาษาไทย จึงควรศึกษาวิธีเขียนอ่านตัวสะกดภาษาจีนเอาไว้ เพื่อเวลาพบอักษรตัวใดที่อ่านไม่ออก หรือไม่มั่นใจในการออกเสียง สามารถเปิดค้นหาอ่านในพจนานุกรม และใช้แป้นพิมพ์คอมพิวเตอร์ เพื่อพิมพ์ภาษาจีนแบบสะกดคำได้

วิธีเขียนตัวสะกด เพื่อการอ่านออกเสียงได้ถูกต้องที่นิยมใช้มีหลายระบบ เช่น

• Zhuyin fuhao (注音符號; ㄓㄨˋ ㄧㄣ ㄈㄨˊ ㄏㄠˋ)
• Tongyong Pinyin (通用拼音; Tōngyòng pīnyīn)
• Hanyu Pinyin(汉语拼音, Hànyǔ Pīnyīn)
• Four-corner (四角號碼檢字法)
• IPA(International Phonetic Alphabet)
• Wade-Giles pronounced /ˌweɪdˈʤaɪlz/ (威妥瑪拼音 or 韋氏拼音; wēituǒmǎ pīnyīn)
• เป็นต้น

เราควรรู้จักพยัญชนะ และสระในภาษาจีนเสียก่อน เปรียบเสมือนการเรียน ก.ไก่ ข.ไข่ ในภาษาไทยนั่นเอง

ในการเริ่มต้นศึกษา ควรอ่านท่องเสียงให้ได้แม่นยำในระบบใดระบบหนึ่งก่อนก็ได้ เช่น

แบบจู้อิน (Zhuyin) เป็นแบบดั้งเดิมของจีนที่ใช้กันมาช้านาน เป็นที่นิยมใช้ในหมู่คนจีนที่ ผ่านการศึกษาในรุ่นก่อนๆ ในประเทศจีนไต้หวันเป็นต้น

แบบพินอิน (Pinyin) เป็นใหม่ที่ใช้ในระบบการศึกษาของสาธารณะประชาชนจีน และจะพบเห็นได้ในเอกสารที่ตีพิมพ์ในยุคหลังๆ

ซึ่งทั้งสองระบบนี้ยังเป็นที่นิยมใช้กันในหมู่ชาวไทยเชื่อสายจีน ที่มีให้พบเห็นได้ทั่วไป แม้นจะมีวิธีการเขียนผสมคำ และเงื่อนไขรายละเอียดปลีกย่อยต่างกันอยู่บ้าง แต่ก็สามารถสื่อให้คำอ่านได้ถูกต้องชัดเจนไม่ต่างกันมากนัก เว้นแต่ตัวผู้อ่านเองที่ติดในสำเนียงท้องถิ่นเกิดที่แตกต่างกัน จึงอาจทำให้สะกดได้สำเนียงที่เพี้ยนกันอยู่บ้างเล็กน้อย ที่ไม่อาจถือว่า เป็นปัญหาของวิธีการสะกดในแต่ละระบบ

Consonants พยัญชนะในภาษาจีนมี 21 ตัวคือ ㄅ ㄆ ㄇ ㄈ ㄉ ㄊ ㄋ ㄌ ㄍ ㄎ ㄏ ㄐ ㄑ ㄒ ㄓ ㄔ ㄕ ㄖ ㄗ ㄘ ㄙ

	Zhuyin	Tongyong Pinyin	Hanyu Pinyin	Wade-Giles	IPA	ตัวอย่าง(Zhuyin, Pinyin)
เปอ	ㄅ	b	b	p	p	八 (ㄅㄚ, bā)
เพอ	ㄆ	p	p	p'	pʰ	杷 (ㄆㄚˊ, pá)
เมอ	ㄇ	m	m	m	m	馬 (ㄇㄚˇ, mǎ)
เฟอ	ㄈ	f	f	f		法 (ㄈㄚˇ, fǎ)
เตอ	ㄉ	d	d	t		地 (ㄉㄧˋ, dì)
เทอ	ㄊ	t	t	t'	tʰ	提 (ㄊㄧˊ, tí)
เนอ	ㄋ	n	n	n		你 (ㄋㄧˇ, nǐ)
เลอ	ㄌ	l	l	l		利 (ㄌㄧˋ, lì)
เกอ	ㄍ	g	g	k		告 (ㄍㄠˋ, gào)
เคอ	ㄎ	k	k	k'	kʰ	考 (ㄎㄠˇ, kǎo)
เฮอ	ㄏ	h	h	h		好 (ㄏㄠˇ, hǎo)
จี	ㄐ	j	j	ch		叫 (ㄐㄧㄠˋ, jiào)
ชี	ㄑ	c	q	ch'		巧 (ㄑㄧㄠˇ, qiǎo)
ซี	ㄒ	s	x	hs		小 (ㄒㄧㄠˇ, xiǎo)
จือ	ㄓ	jhih 【jh】	zhi 【zh】	chih 【ch】	ʈʂɚ	主 (ㄓㄨˇ, zhǔ)
ชือ	ㄔ	chih 【ch】	chi 【ch】	ch'ih 【ch'】	ʈʂʰɚ	出 (ㄔㄨ, chū)
ซือ	ㄕ	shih 【sh】	shi 【sh】	shih 【sh】	ʂɚ	束 (ㄕㄨˋ, shù)
ยือ	ㄖ	rih 【r】	ri 【r】	jih 【j】	ʐɚ	入 (ㄖㄨˋ, rù)
จือ	ㄗ	zih 【z】	zi 【z】	tzû 【ts】	tsɨ	在 (ㄗㄞˋ, zài)
ชือ	ㄘ	cih 【c】	ci 【c】	tz'û 【ts'】	tsʰɨ	才 (ㄘㄞˊ, cái)
ซือ	ㄙ	sih 【s】	si 【s】	ssû 【s】	ɤŋ	塞 (ㄙㄞ, sāi)

Vowels สระมี 16 ตัวคือ ㄚ ㄛ ㄜ ㄝ ㄞ ㄟ ㄠ ㄡ ㄢ ㄣ ㄤ ㄥ ㄦ 一 ㄨ ㄩ

	Zhuyin	Tongyong Pinyin	Hanyu Pinyin	Wade-Giles	IPA	ตัวอย่าง(Zhuyin, Hanyu)
อา	ㄚ	a	a	a	a	大 (ㄉㄚˋ, dà)
ออ	ㄛ	o	o	o	o	多 (ㄉㄨㄛ, duō)
เออ	ㄜ	e	e	e	o/ê	得 (ㄉㄜˊ, dé)
เอ	ㄝ	e	ê	eh		爹 (ㄉㄧㄝ, diē)
ไอ	ㄞ	ai	ai	ai	ai	晒 (ㄕㄞˋ, shài)
เอย	ㄟ	ei	ei	ei	ei	誰 (ㄕㄟˊ, shéi)
เอา	ㄠ	ao	ao	ao	ao	少 (ㄕㄠˇ, shǎo)
โอ	ㄡ	ou	ou	ou	ou	收 (ㄕㄡ, shōu)
อาน	ㄢ	an	an	an	an	山 (ㄕㄢ, shān)
เอิน	ㄣ	en	en	en	ên	申 (ㄕㄣ, shēn)
อาง	ㄤ	ang	ang	ang	ang	上 (ㄕㄤˋ, shàng)
เอิง	ㄥ	eng	eng	eng	szŭ	生 (ㄕㄥ, shēng)
เอ๋อ	ㄦ	er	er	erh	êrh	而 (ㄦˊ, ér)
อี	一 หรือㄧ	yi 【i】	yi 【i】	yi 【i】	i	逆 (ㄋㄧˋ, nì)
		yin 【in】	yin 【in】	yin 【in】		音 (ㄧㄣ, yīn)
		ying 【ing】	ying 【ing】	ying 【ing】		英 (ㄧㄥ, yīng)
อู	ㄨ	wu 【u】	wu 【u】	wu 【u】	wu	努 (ㄋㄨˇ, nǔ)
		wun 【un】	wen 【un】	wen 【un】		文 (ㄨㄣˊ, wén)
		wong 【ong】	weng 【ong】	ng 【ung】		翁 (ㄨㄥ, wēng)
อวี	ㄩ	yu 【u, yu】	yu 【u, ü】	yü 【ü】	yü	女 (ㄋㄩˇ, nǚ)
		yun 【un, yun】	yun 【un】	yün 【ün】		韻 (ㄩㄣˋ, yūn)
		yong	yong 【iong】	yung 【iung】		永 (ㄩㄥˇ, yǒng)

Tones วรรณยุกต์ มีดังนี้ ╴ ˊ ˇ ˋ ˙

	Zhuyin	เทียบเสียง วรรณยุกต์ไทย		Pinyin	Tongyong Pinyin	Wade-Giles	Zhuyin	IPA	ตัวอย่าง (ตัวเต็ม/ตัวย่อ)
1	╴	ปกติ	อิน	mā	ma	ma1	ㄇㄚ	ma˥˥	媽/妈
2	ˊ	จัตวา	หยัง	má	maˊ	ma2	ㄇㄚˊ	ma˧˥	麻/麻
3	ˇ	เอก	ชั้ง	mǎ	maˇ	ma3	ㄇㄚˇ	ma˨˩˦	馬/马
4	ˋ	โท	ชี้	mà	maˋ	ma4	ㄇㄚˋ	ma˥˩	罵/骂
5	˙	เสียงสั้น		˙ma	ma˙	ma5	ㄇㄚ˙

การผสมเสียงระหว่างสระ

Zhuyin	Pinyin	คำอ่าน	Zhuyin 一﹍	Pinyin i﹍	คำอ่าน	Zhuyin ㄨ﹍	Pinyin u﹍	คำอ่าน	Zhuyin ㄩ﹍	Pinyin ű﹍	คำอ่าน
ㄚ	a	อา	﹍一ㄚ	-ia	เอีย	﹍ㄨㄚ	-ua	อวา
ㄛ	o	ออ				﹍ㄨㄛ	-uo	อวอ
ㄜ	e	เออ
ㄝ	ê	เอ	﹍一ㄝ	-ie	อีเอ				﹍ㄩㄝ	-űe	เอวีย
ㄞ	ai	ไอ				﹍ㄨㄞ	-uai	อวาย
ㄟ	ei	เอย				﹍ㄨㄟ	-ui	อุย
ㄠ	ao	เอา	﹍一ㄠ	-iao	เอียว
ㄡ	ou	โอ	﹍一ㄡ	-iu	อิว
ㄢ	an	อาน	﹍一ㄢ	-ian	เอียน	﹍ㄨㄢ	-uan	อวน	﹍ㄩㄢ	-űan	เอวียน
ㄣ	en	เอิน	﹍一ㄣ	-in	อิน	﹍ㄨㄣ	-un	อวุน	﹍ㄩㄣ	-űn	อวีน
ㄤ	ang	อาง	﹍一ㄤ	-iang	เอียง	﹍ㄨㄤ	-uang	อวง
ㄥ	eng	เอิง	﹍一ㄥ	-ing	อิง	﹍ㄨㄥ	-ong	อง	﹍ㄩㄥ	-iong	อีอง